“kök” nedir?
Bizler, zeytinyağının kökenine dair yolculukta önemli bir başlangıç noktası olarak kabul edilen Türkiye’ye odaklandık. Geniş coğrafyası, dört mevsimin aynı anda yaşanabildiği iklim çeşitliliği ve binlerce yıl öncesine yaslanan zengin kültürüyle şekillenen farklı zeytinyağlarını sizlere tanıtacak, sofranıza sunacağız.
Türkiye’nin batı bölgesinde Ege kıyılarından, güneyde Akdeniz ve kuzeyde Karadeniz’e kadar uzanan farklı iklim ve koşullara sahip bölgelerinde her biri kendine özgü değişik zeytinler yetiştirilmektedir. Bu zeytin çeşitleri yine yörelere özgü zeytin sıkma yöntemleriyle işlenmektedir. Böylece nesilden nesile aktarılarak günümüze ulaşan zeytin kültürü kendine has kokusu, tadı, karakteriyle Türk zeytinyağının kalitesini yaratır.
Zorlu doğa koşullarında toprağa derin kökler salarak güçlü bir şekilde büyüyen zeytin ağaçları, çağları aşarak bereketli meyvelerini sunmaya binlerce yıldır devam etmektedir.
Zeytinlerin topraktan aldığı bu yaşam gücü ve derin zeytin kültürü birlikte yoğrularak Türk zeytinyağının ruhunu oluşturur.
“kök” olarak bizler, Türkiye’nin zengin zeytin kültürünü hissettirecek, üreticilerin emek ve tutkularını yansıtan kaliteli zeytinyağlarını titizlikle seçecek ve sizlere ulaştıracağız. Zeytinyağının “kök”lerini keşfederken, Türkiye’nin zengin doğasını ve bereketini tatma deneyimini de birlikte yaşayacağız.
“Türkiye’deki Zeytin Türlerinin Coğrafi Dağılımı”
”Türkiye Zeytin Çeşit Kataloğu” ve ”Ölmez Ağacın Peşinde – Türkiye’de Zeytin ve Zeytinyağı” kaynak alınarak harita oluşturulmuştur.
“Türkiye’de Zeytin Yetiştiriciliği ve Başlıca Çeşitler”
Türkiye’de zeytin yetiştiriciliği beş ana bölgeye ayrılmıştır: Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi. Bu bölgeler arasında, Ege Bölgesi toplam üretimin yaklaşık %75’ini karşılayarak ülkenin en büyük zeytin üretim merkezi konumundadır. Hasat edilen zeytinlerin yaklaşık %70’i zeytinyağına dönüştürülmekte, kalan kısmı ise sofralık zeytin olarak değerlendirilmektedir.
Türkiye’de yetiştirilen başlıca zeytin çeşitleri 28’in üzerindedir. Son yıllarda ise İspanya kökenli Arbequina ve Manzanilla gibi yabancı çeşitlerin üretimi de artış göstermektedir.
Bölgelere göre başlıca zeytin çeşitleri şu şekildedir:
- Ege Bölgesi: Ayvalık, Memecik, Domat
- Marmara Bölgesi: Gemlik, Tirilye
- Akdeniz Bölgesi: Halhalı, Karamani, Tavşan Yüreği
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Kilis Yağlık, Nizip Yağlık
- Karadeniz Bölgesi: Samsun Yerli, Pastos
Türkiye, 2024/2025 zeytinyağı üretim sezonunda yaklaşık 340.000 ton üretimle (dünya üretiminin yaklaşık %10’u), İspanya’nın ardından dünyanın en büyük ikinci üreticisi konumuna yükselmiştir. Zeytinliklere yapılan yatırımlar ve sertifikalı fidan kullanımı, bu büyümeyi desteklemiştir.
Türkiye’nin başlıca ihracat pazarları Orta Doğu ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya olup, 2024/25 sezonunda 215.000 ton zeytinyağı ihracatı öngörülmektedir.
Son yıllarda kalite artışına paralel olarak, Türk zeytinyağları uluslararası yarışmalarda dikkate değer ödüller kazanmıştır. 2025 yılı itibarıyla başlıca başarılar şöyledir：
JOOP Japan (Tokyo) : 46 Altın Madalya, 13 Gümüş Madalya
NY IOOC (New York) : 25 Altın Madalya, 5 Gümüş Madalya
Olive Japan (Tokyo) : 27 Altın Madalya, 27 Gümüş Madalya
London IOOC (Londra) : 53 Altın Madalya, 35 Gümüş Madalya